Speciaal onderwijs is een vorm van onderwijs die gericht is op leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften die niet voldoende ondersteund kunnen worden binnen het reguliere onderwijs. Dit kan variëren van leerlingen met leerstoornissen zoals dyslexie, gedragsproblemen, lichamelijke of zintuiglijke beperkingen, tot hoogbegaafdheid. Het doel is om elke leerling een passende leeromgeving te bieden waarin hij of zij zich optimaal kan ontwikkelen, zowel op academisch als op sociaal en emotioneel vlak. De focus ligt op het aanbieden van maatwerk en intensieve begeleiding.
Kenmerkend voor het speciaal onderwijs zijn de kleinere klassen, gespecialiseerde leerkrachten en therapeuten, en aangepaste lesmaterialen en methoden. Er wordt gewerkt met individuele ontwikkelingsplannen die specifiek zijn afgestemd op de behoeften van de leerling. De school probeert een veilige en stimulerende omgeving te creëren waarin leerlingen zich begrepen en geaccepteerd voelen. Dit bevordert niet alleen de leerprestaties, maar ook het zelfvertrouwen en welzijn van de studenten.
De beslissing voor speciaal onderwijs wordt meestal genomen na uitgebreid onderzoek en overleg tussen ouders, school en experts. In België is er ook het buitengewoon onderwijs, wat vergelijkbaar is. Hoewel inclusief onderwijs (waar leerlingen met speciale behoeften lessen volgen in het reguliere onderwijs met extra ondersteuning) steeds meer de norm wordt, blijft speciaal onderwijs een belangrijke optie voor leerlingen die intensievere of gespecialiseerde zorg nodig hebben. Voor meer informatie over de diverse vormen van speciaal onderwijs en de ondersteuning die beschikbaar is, zowel nationaal als via World-Wide Q&A, zijn er vele bronnen te vinden.