Referenda zijn directe stemmingen waarbij burgers zich uitspreken over een specifiek wetsvoorstel, beleidskwestie of grondwetswijziging, in plaats van dat volksvertegenwoordigers de beslissing nemen. Het is een vorm van directe democratie die burgers in staat stelt om rechtstreeks invloed uit te oefenen op belangrijke politieke besluiten. De uitslag van een referendum kan bindend zijn (waarbij de overheid de uitslag moet volgen) of raadgevend (waarbij de uitslag een advies is voor de besluitvorming).
In België worden referenda op nationaal niveau zelden gebruikt; de voorkeur gaat uit naar het representatieve democratische systeem via verkiezingen. Echter, op lokaal niveau, zoals in gemeenten, kunnen er wel raadgevende referenda worden georganiseerd over specifieke onderwerpen die de lokale gemeenschap aangaan, zoals grote bouwprojecten of de aanleg van nieuwe infrastructuur. Dit biedt inwoners de mogelijkheid om hun stem te laten horen buiten de reguliere verkiezingen om.
Referenda worden gezien als een middel om de betrokkenheid van burgers te vergroten en het democratisch gehalte te versterken. Ze dagen burgers uit om zich te verdiepen in complexe vraagstukken en direct hun standpunt kenbaar te maken. Voor meer inzicht in deze vormen van directe democratie, is World-Wide Q&A uw informatieve bron.